Συζήτηση για τους διαδραστικούς πίνακες

Αν ψάξει κανείς στο ιστολόγιο του σχολικού δικτύου (blogs.sch.gr) θα βρει αυτήν εδώ τη συζήτηση ανάμεσα σε ανθρώπους της εκπαίδευσης, σχετικά με τους διαδραστικούς πίνακες. Είναι ενδιαφέρον ότι οι εκπαιδευτικοί που έχουν χρησιμοποιήσει τον πίνακα, υπερψηφίζουν κάθε προσπάθεια για ένταξή τους στην ελληνική εκπαίδευση.

Εκπαιδευτικό λογισμικό στα σχολεία

Τον τελευταίο καιρό τα σχολεία της βασικής και μέσης εκπαίδευσης παραλαμβάνουν δεκάδες CD ή DVD με λογισμικό που αποστέλλεται από το υπουργείο παιδείας προς χρήση από τους εκπαιδευτικούς. Οι τίτλοι του σχετικού λογισμικού καλύπτουν μία ευρεία γκάμα θεμάτων και δραστηριοτήτων, ενώ αρκετοί από αυτούς έχουν σχεδιαστεί για χρήση από άτομα με ειδικές ανάγκες (προβλήματα όρασης, ακοής, κινητικά, κ.α.). Σε πρώτη φάση, τα προγράμματα αυτά εγκαθίστανται στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές των σχολικών εργαστηρίων. Λογικά, θα ακολουθήσουν προγράμματα κατάρτισης των εκπαιδευτικών ώστε να μπορούν να αξιοποιήσουν το ειδικό αυτό λογισμικό.

Η χρήση ειδικού λογισμικού για εκπαιδευτικούς σκοπούς δεν είναι καινούρια ιδέα. Στις Η.Π.Α. χρησιμοποιείται ειδικό λογισμικό για διδασκαλία σε παιδιά από τη δεκαετία του ’60 (π.χ. η γλώσσα LOGO). Οι πρώτες προσπάθειες αφορούσαν την διδασκαλία της χρήσης Η/Υ, αλλά σταδιακά εμφανίστηκαν εφαρμογές που λειτουργούσαν βοηθητικά και σε άλλες εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Στη δεκαετία του ’90, με την έκρηξη των πολυμέσων (εικόνα, ήχος, βίντεο), εμφανίστηκαν στο εμπόριο αρκετοί τίτλοι, συνήθως σε CD ή δισκέτα, που περιείχαν εκπαιδευτικό υλικό για συγκεκριμένα αντικείμενα.

Με την εξάπλωση του διαδικτύου, αναγνωρίστηκε από το σύνολο της κοινωνίας η αξία των συστημάτων πληροφορικής ως πηγών γνώσης και εργαλείων έρευνας. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την ενσωμάτωση των ηλεκτρονικών υπολογιστών στα σχολεία και τη σύνδεσή τους με τον παγκόσμιο ιστό, σε παγκόσμια κλίμακα. Οι μαθητές, πλέον, θεωρούν τον παγκόσμιο ιστό μία ιδιαίτερα εύχρηστη και πλούσια πηγή πληροφοριών, ενώ οι περισσότεροι εκπαιδευτική ενθαρρύνουν αυτή τη χρήση του μέσου.

Η χρήση εκπαιδευτικού λογισμικού μέσα στις σχολικές αίθουσες, σαν βοηθητικό εργαλείο, έχει δοκιμαστεί σε διάφορες χώρες και, σε κάποιο βαθμό, χρησιμοποιείται από μεμονωμένους εκπαιδευτικούς και στη χώρα μας. Το λογισμικό διευκολύνει τους εκπαιδευτικούς είτε στο να παρουσιάσουν το προς διδασκαλία αντικείμενο πιο γλαφυρά και ζωντανά, είτε για πρακτική εξάσκηση των παιδιών, ατομικά ή ομαδικά. Με άλλα λόγια, η αξιοποίηση του εκπαιδευτικού λογισμικού από τους εκπαιδευτικούς είναι ιδιαίτερα περιορισμένη, σε σχέση με τις δυνατότητες των τεχνολογιών αυτών.

Αν αναζητήσει κανείς σχετικές πληροφορίες στον παγκόσμιο ιστό, θα διαπιστώσει ότι υπάρχει μία μεγάλη γκάμα εφαρμογών που θα μπορούσε να βελτιώσει ακόμα περισσότερο την εκπαιδευτική διαδικασία. Ενδεικτικά αναφέρουμε συστήματα για την αξιολόγηση και αυτό-αξιολόγηση, την αυτό-διδασκαλία και τη διδασκαλία από απόσταση, τη διαχείριση της τάξης, τη διαχείριση της εκπαιδευτικής μονάδας, καθώς και συστήματα που ενθαρρύνουν τη συνεργασία και την ομαδική δουλειά. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι εφαρμογές που σχεδιάζονται ειδικά για συγκεκριμένα αντικείμενα (π.χ. μαθηματικά, αγγλικά, κλπ.). Ο συνδυασμός του κατάλληλου εκπαιδευτικού λογισμικού με το σχετικό τεχνολογικό εξοπλισμό (π.χ. προβολέας, διαδραστικός πίνακας) επιτρέπει στον εκπαιδευτικό δημιουργήσει περιστάσεις επικοινωνίας που μέχρι τώρα μπορούσε μόνο να τις ονειρευτεί.

Η σωστή τοποθέτηση και αξιοποίηση του εκπαιδευτικού λογισμικού είναι το πιο κρίσιμο βήμα στην προσπάθεια χρήσης των τεχνολογιών επικοινωνιών και πληροφορικής στην εκπαίδευση. Θα χρειαστεί προσεκτική επιλογή λογισμικού, αξιόπιστη υποστήριξη και ουσιαστική κατάρτιση των εκπαιδευτικών στη χρήση των εφαρμογών. Αν όλα αυτά σχεδιαστούν σωστά, θα ενταχθούν αρμονικά σε ένα προσαρμοσμένο πρόγραμμα σπουδών που θα δίνει προτεραιότητα στους παιδαγωγικούς και ακαδημαϊκούς στόχους της διδασκαλίας.

Επιμέλεια: Ευφυής Εκπαίδευση, τμήμα Ε.Ε.Σ. Πληροφορικής Διαδίκτυο

Ο Διαδραστικός Πίνακας στην Εκπαίδευση

Στο 4ο συνέδριο της Σύρου με θέμα «Τεχνολογίες Επικοινωνιών και Πληροφορικής στην Εκπαίδευση» παρουσιάστηκε ένα άρθρο με τίτλο «Ο Διαδραστικός Πίνακας στην Εκπαίδευση» και συγγραφείς τις καθηγήτριες πληροφορικής Νιάρου Β. και Γρουσουζάκου Ε. Το άρθρο (κατεβάστε το από εδώ) έχει ιδιαίτερη αξία διότι σε αυτό μελετάται η χρήση των διαδραστικών πινάκων στις σχολικές τάξεις από παιδαγωγική και διδακτική σκοπιά. Οι Νιάρου και Γρουσουζάκου τεκμηριώνουν αυτή την άποψή μας, ότι δηλαδή οι διαδραστικοί πίνακες είναι ένα πανίσχυρο εκπαιδευτικό εργαλείο, προτείνοντας τρόπους οργάνωσης του μαθήματος με αυτούς καθώς και τις εμπειρίες άλλων χωρών που έχουν εντάξει κανονικά τους διαδραστικούς στις τάξεις.

Στην παραδοσιακή τάξη, ο καθηγητής κάνει διάλεξη στους μαθητές ή τους βάζει να εργάζονται σε ομάδες καθώς τους επιτηρεί. Η ανάγκη να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες της νέας τεχνολογίας αντιμετωπίζεται με την είσοδο είτε ενός είτε πολλών Η/Υ μέσα στη σχολική αίθουσα. Από την εμπειρία στα σχολεία προκύπτει ότι ο ένας και μόνος Η/Υ σε μία γωνιά στην τάξη λειτουργεί περισσότερο σαν κασετόφωνο ή μηχανή προβολής εκπαιδευτικών ταινιών. Από την άλλη, στις τάξεις με πολλούς Η/Υ τα παιδιά χάνουν την αίσθηση της τάξης, δηλαδή της μικρής τους κοινωνίας με παιδιά και δάσκαλο, και αφοσιώνονται στο εντυπωσιακό και πολύπλοκο μηχάνημα.

Οι Νιάρου και Γρουσουζάκου μας δείχνουν πως οι διαδραστικοί πίνακες παρέχουν τη δυνατότητα να ωφεληθεί το μάθημα από τις πιο χρήσιμες καινοτομίες της τεχνολογίας της πληροφορικής, ενώ ταυτόχρονα κάνουν πιο έντονο το αίσθημα της ομάδας και διευκολύνουν το δάσκαλο να πραγματοποιήσει την εκπαιδευτική προσέγγιση που θεωρεί πιο κατάλληλη.
Αρχικά, προτείνουν το μοντέλο «όλη η τάξη μπροστά από τον Διαδραστικό Πίνακα», όπου ο εκπαιδευτικός λειτουργεί σαν διαμεσολαβητής, δηλαδή χειρίζεται ο ίδιος τον εκπαιδευτικό πίνακα σύμφωνα, όμως, με τη λειτουργία ολόκλήρης της τάξης και την πορεία του μαθήματος. Σε αυτή την περίπτωση υπάρχει η αίσθηση ότι όλη η τάξη χειρίζεται την τεράστια οθόνη και, μέσα από την αλληλεπίδραση, μαθαίνει.

Ένα άλλο μοντέλο που προτείνεται είναι η εργασία των μαθητών σε ομάδες, με το διαδραστικό πίνακα να αποτελεί εργαλείο που κάθε ομάδα μπορεί αν χρησιμοποιήσει για ορισμένο χρόνο ώστε να οργανώσει τη δουλειά της ή να την παρουσιάσει στις άλλες ομάδες. Σε αυτή την περίπτωση ο δάσκαλος λειτουργεί ως βοηθός.

Οι δύο αυτές προσεγγίσεις είναι οι κυρίαρχες προσεγγίσεις διδασκαλίας που λειτουργούν πρακτικά στα δημοτικά σχολεία σήμερα. Οι διαδραστικοί πίνακες μπορούν να χρησιμοποιηθούν έτσι ώστε να τις ενισχύουν. Επιπλέον, «ο δάσκαλος έχει άμεση πρόσβαση σε ένα μεγάλο πλήθος ψηφιακών πηγών και με αυτό τον τρόπο η μάθηση προάγεται με τον ενθουσιασμό, σε σχέση με το συνηθισμένο μαυροπίνακα. Ενεργοποιείται παράλληλα μια σύνδεση ανάμεσα στην τεχνολογία και στο γνωστικό αντικείμενο».

Με βάση τα παραπάνω, ο διαδραστικός πίνακας φαίνεται να είναι ο πλέον κατάλληλος τρόπος εισαγωγής της τεχνολογίας στις σχολικές τάξεις, αφού παρέχει τη δυνατότητα χρήσης εκπαιδευτικού λογισμικού χωρίς να εμποδίζει το σχεδιασμό και τη ροή του μαθήματος. Το εκπαιδευτικό λογισμικό αποτελεί ένα τρομερό όπλο στα χέρια του ενημερωμένου εκπαιδευτικού. Υπάρχουν χιλιάδες προγράμματα στο διαδίκτυο, για κάθε ειδικότητα και αντικείμενο, που μπορούν να ζωντανέψουν ένα μάθημα και να διευκολύνουν τη μάθηση, για κάθε τύπο μαθητή.

Στην παιδαγωγική επιστήμη, οι μαθητές μπορούν να κατηγοριοποιηθούν ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίο μαθαίνουν (π.χ. οπτικοί τύποι, κιναισθητικοί, μέσω αφής, κ.α.). Οι Νιάρου και Γρουσουζάκου αναφέρονται στο πως οι διάφορες κατηγορίες μαθητών επωφελούνται από την αξιοποίηση του διαδραστικό πίνακα.

Συγκεκριμένα, «Οι οπτικοί μαθητές μπορούν να επωφεληθούν από τις σημειώσεις που μπορούν να ληφθούν πάνω στο διαδραστικό πίνακα, και επιπλέον με τα διαγράμματα και το χειρισμό συμβόλων και αντικειμένων. Η εύκολη χρήση του διαδραστικού πίνακα επιτρέπει στους μαθητές να δουν αυτά που έγραψαν και τα αντικείμενα που δημιούργησαν.
Οι κιναισθητικοί μαθητές [σ.σ. μαθαίνουν μέσα από την ενεργό εμπλοκή τους] […] μπορούν να ενδυναμώσουν τη μάθηση τους μέσω ασκήσεων που περιλαμβάνουν την αφή, την κίνηση και το χώρο που τους προσφέρει ο διαδραστικός πίνακας.»

Επιπλέον, οι πίνακες μπορούν να έχουν οφέλη και στη διδασκαλία μαθητών με ειδικές ανάγκες:

«Οι μαθητές με δυσκολίες ακοής βασίζονται στην οπτική μάθηση και ο διαδραστικός πίνακας διευκολύνει την παρουσίαση οπτικού υλικού με την ταυτόχρονη χρήση νοηματικής γλώσσας μπροστά στους μαθητές.

Οι μαθητές με δυσκολίες όρασης μπορούν να χειριστούν αντικείμενα και
να χρησιμοποιήσουν μεγάλα γράμματα στην επιφάνεια του διαδραστικού πίνακα και να λάβουν μέρος στο μάθημα που είναι βασισμένο στον υπολογιστή, με τέτοιο τρόπο που δεν είναι δυνατόν να γίνει σε μικρότερη οθόνη.

Μαθητές με άλλες ειδικές ανάγκες και μαθησιακές δυσκολίες, λόγου χάριν παθήσεις ψυχικής διαταραχής και συμπεριφοράς όπως το Υπερκινητικό Σύνδρομο με Διάσπαση Προσοχής, μπορούν να βοηθηθούν από το διαδραστικό πίνακα. Η μεγάλη και ευαίσθητη στο άγγιγμα οθόνη του, διευκολύνει τη μάθηση μέσω Η/Υ περισσότερο από μια απλή χρήση Η/Υ με πληκτρολόγιο και ποντίκι, και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να προωθήσει την καλή συμπεριφορά.»

Τέλος, η χρήση του πίνακα σε χώρες με έντονα στοιχεία πολυπολιτισμικότητας (π.χ. Μεγάλη Βρετανία), έδειξε ότι οι μαθητές «μπορούν να κοιτάνε έναν δικτυακό τόπο» ή μία εκπαιδευτική δραστηριότητα «όλοι μαζί ως ομάδα και έτσι η επικοινωνία μεταξύ των ατόμων είναι καλύτερη, ανεξάρτητα γλώσσας»

Γενικότερα, η εξοικείωση των μαθητών με τον παγκόσμιο ιστό και την κοινωνία της πληροφορίας μπορεί να επιτευχθεί ομαλότερα σε ένα μαθησιακό περιβάλλον με διαδραστικό πίνακα. Με αυτό τον τρόπο «τα μέλη της ομάδας [που] δεν είναι ιδιαίτερα εξοικειωμένα με τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών και τους φοβίζει η ιδέα του να ψάξουν και να χρησιμοποιήσουν ιστοσελίδες μόνοι τους [..] [μπορούν] να ρωτήσουν και [να] ακούσουν ερωτήσεις άλλων και τις αντιδράσεις τους, πριν αρχίσουν να πράττουν μόνοι τους».

Έρευνες σε χώρες που χρησιμοποιούν εκτεταμένα τους διαδραστικούς πίνακες στο εκπαιδευτικό τους σύστημα (Μεγ. Βρετανία, Καναδάς, Αυστραλία, Σκανδιναβικές χώρες, Κύπρος, κ.α.) διαπιστώνουν αύξηση της συμμετοχής των μαθητών στο μάθημα, βελτίωση της επίδοσης των εκπαιδευτικών στην οργάνωση του μαθήματος και τον έλεγχο του ρυθμού του.
Θα κλείσουμε το άρθρο μας όπως το κλείνουν και οι Νιάρου και Γρουσουζάκου, ευχόμενες «η χρήση των διαδραστικών πινάκων […] να αποτελέσει προτεραιότητα και στην Ελληνική σχολική πραγματικότητα».

Παραπομπές: Νιάρρου Βασιλική, Γρουσουζάκου Ευφροσύνη, Ο Διαδραστικός Πίνακας στην Εκπαίδευση, 4ο Συνέδριο «Οι ΤΠΕ στην Εκπαίδευση» στη Σύρο.
Σχετικά με το συνέδριο της Σύρου http://www.e-diktyo.eu

Πως να κατασκευάσετε ένα σύγχρονο εκπαιδευτικό περιβάλλον

Η αξιοποίηση των ΤΠΕ στην εκπαίδευση είναι λογικό και πρακτικό να πραγματοποιηθεί σταδιακά.

Σε πρώτη φάση απαιτείται η αγορά του κατάλληλου υλικοτεχνικού εξοπλισμού. Με τους Η/Υ και την ευρυζωνική σύνδεση να αποτελούν στοιχειώδη υλικά, οι εκπαιδευτικοί μπορούν, ακόμα, να επωφεληθούν από προβολικά (προτζέκτορες), διαδραστικούς πίνακες, λογισμικά εκπαιδευτικού παιχνιδιού, λογισμικά οργάνωσης και διαχείρισης του μαθήματος, κλπ. (βλ. και http://www.smartedu.gr/ ).

Το δεύτερο βήμα αφορά την εγκατάσταση και ρύθμιση αυτών των εργαλείων ώστε να λειτουργήσουν με τον καλλύτερο δυνατό τρόπο προς όφελος των μαθητών, των εκπαιδευτικών και της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Η εγκατάσταση και ρύθμιση δικτύων και εξειδικευμένων συσκευών δεν είναι καθόλου απλή διαδικασία. Απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις, μπόλικό χρόνο, επιμονή, υπομονή και, αν είναι δυνατό, εμπειρία σε διαχείρηση συστημάτων. Επιπλέον, η βέλτιστη οργάνωση ενός σχολικού εργαστηρίου ή μίας σύγχρονης αίθουσας διδασκαλίας απαιτεί παιδαγωγική ευαισθησία, ενώ ιδιαίτερα χρήσιμες είναι οι γνώσεις παιδαγωγικών και διδακτικής. Κάποιες ρυθμίσεις που φαίνονται καλές ιδέες από τεχνική άποψη, ίσως να μη λειτουργούν και τόσο καλά μέσα στο μάθημα. Άλλες φορές, πάλι, εμφανίζονται μη προφανή πλεονεκτήματα σε τεχνικές που χρησιμοποιούνται σε παιδεία έξω από την εκπαίδευση.

Όταν συναντήσαμε στον παγκόσμιο ιστό το άρθρο "Ο διαδραστικός πίνακας ως εργαλείο μάθησης: Η εμπειρία από τη χρήση του στο 2ο Δημοτικό Σχολείο Καλυβίων Θορικού" (που μπορείτε να το βρείτε εδώ), νιώσαμε ευχάριστη έκπληξη. Η χρήση ενός τόσο σύγχρονου εργαλείου όπως ο διαδραστικός πίνακας φαίνεται να συνδιάστηκε με σωστή χρήση των τεχνολογικών μέσων. Θα επισημάνουμε τα στοιχεία που μας εντυπωσίασαν περισσότερο:

1. Η χρήση ανοιχτού λογισμικού κατάλληλου για την εκπαίδευση (π.χ. Linux αλλά και λογισμικό που προωθείται από το Υπουργείο Παιδείας)
2. Η οργάνωση του εργαστηρίου με thin clients (σταθμοί εργασίας που στηρίζονται σο κεντρικό μηχάνημα, τον server) λύνει πολλά προβλήματα και περιγράφεται με σαφήνεια το πλεονέκτημα της μεθόδου και από εκπαιδευτικής σκοπιάς.
3. Η επισήμανση των κύριων πλεονεκτημάτων του διαδραστικού πίνακα.

Η χρήση του διαδραστικού πίνακια σε ένα δημόσιο σχολείο φαίνεται να ανέδειξε ορισμένα συγκεκριμένα προτερήματα αυτού του εργαλείου:

1. Τη δυνατότητα καταγραφής σε video των ενεργειών που πραγματοποιούνται επάνω στον πίνακα.
2. Η δημιουργία σελίδων που παρέχει το πλεονέκτημα χρήσης πολλών ιδεατών πινάκων καθώς το μάθημα προχωράει, με δυνατότητα επιστροφής σε προηγούμενους πίνακες.
3. Η δυνατότητα προετοιμασίας του μαθήματος με κατασκευή υλικού από τον εκπαιδευτικό.
4. Η ανετη χρήση εικόνων, ήχων και video και άλλων πολυμέσων με αλληλεπιδραστικό τρόπο.

Το άρθρο περιέχει αναλυτικές εντυπώσεις από τη χρήση του διαδραστικού πίνακα και των άλλων μέσων σε συγκεκριμένα μαθήματα (π.χ. Γλώσσα, Μαθηματικά), κάτι που αποτελεί σπάνια περίπτωση στην ελληνική βιβλιογραφεία και το ελληνικό διαδίκτυο.

Οι διαδραστικοί πίνακες SmartBoard (tm)

Οι SmartBoards είναι διαδραστικοί πίνακες. Ένας διαδραστικός πίνακας είναι μία λευκή επιφάνεια αφής, στο μέγεθος ενός παραδοσιακού μαυροπίνακα ή ενός λευκού πίνακα με μαρκαδόρο. Ο διαδραστικός πίνακας συνδέεται μέσω ενός καλωδίου με έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή και ένα προβολικό (προτζέκτορα) με το οποίο προβάλλεται η εικόνα από τον υπολογιστή στον διαδραστικό πίνακα.

Ο διαδραστικός πίνακας είναι μία επιφάνεια αφής, που σημαίνει ότι μπορεί κανείς να αλληλεπιδράσει με τα αντικείμενα που προβάλλονται στην επιφάνειά του, απλώς αγγίζοντάς τα. Ο χρήστης μπορεί να χρησιμοποιήσει το δάχτυλό του σαν ποντίκι υπολογιστή ή μπορεί να γράψει επάνω στον πίνακα με έναν από τους ειδικούς μαρκαδόρους, που δεν λερώνουν και δεν αδειάζουν από μελάνι, καθώς το ίχνος που αφήνουν είναι, απλώς, μία ψηφιακή εικόνα. Επίσης, ο χρήστης μπορεί να μετακινήσει και να περιστρέψει αντικείμενα με το χέρι του, να γράψει πάνω σε ειδικά προβαλλόμενο πληκτρολόγιο και γενικά να κάνει με πολύ άμεσο και απλό τρόπο ό,τι μπορεί να κάνει με έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή.

Με τους διαδραστικούς πίνακες ο εκπαιδευτικός:

• γράφει με τους μαρκαδόρους όπως σε ένα παραδοσιακό πίνακα


• αποθηκεύει στη μνήμη του υπολογιστή το μάθημά του σε μορφή βίντεο ή διαδοχικών εικόνων


• πραγματοποιεί παρουσιάσεις, προβάλει ταινίες, κλπ.


• με τη βοήθεια των μαρκαδόρων γράφει ή επισημαίνει ό,τι χρειάζεται πάνω στο προβαλλόμενο υλικό, χωρίς να το αλλοιώνει.


• κατασκευάζει πλάνα μαθήματος σε μορφή εντυπωσιακών παρουσιάσεων, χάρη σε κατάλληλο λογισμικό που παρέχεται μαζί με τον πίνακα (Notebook)


• μετακινεί, περιστρέφει και αλλάζει μέγεθος σε αντικείμενα χρησιμοποιώντας μόνο το δάχτυλό του


• μπορεί να χρησιμοποιήσει διαδραστικά παιχνίδια, ασκήσεις κλπ.

Τα κυριότερα πλεονεκτήματα της διδασκαλίας με διαδραστικούς πίνακες

• εν απαιτείται προσαρμογή από τους εκπαιδευτικούς. Με τους Smartboard μπορεί κανείς να κάνει ό,τι και με τους παραδοσιακούς πίνακες και το προβολικό, επομένως ο εκπαιδευτικός μπορεί να επαναλάβει χωρίς καμία αλλαγή τις επιτυχημένες μεθόδους διδασκαλίας που είχε εφαρμόσει στο παρελθόν.


• Οι μαρκαδόροι δεν λερώνουν, δεν καταναλώνουν μελάνι και δεν είναι επικίνδυνοι για τα παιδιά. Επιπλέον, μπορεί κανείς να γράψει με αυτούς πάνω σε πρωτότυπο υλικό (π.χ. σημειώσεις, ταινίες, φωτογραφίες κλπ.), χωρίς να το αλλοιώσει στο ελάχιστο.


• Είναι ανθεκτικοί. Η επιφάνειά τους δεν είναι ευαίσθητη στις φθορές ή τα χτυπήματα, επιτρέποντας, έτσι, τη χρήση σε πραγματικές συνθήκες διδασκαλίας.


• Δεν απαιτούν παρά ελάχιστες βασικές γνώσεις χρήσης ηλεκτρονικών υπολογιστών. Εκεί όπου κάποιος έκανε κλικ με το ποντίκι, τώρα απλώς αγγίζει με το δάχτυλό του.


• Η χρήση των χεριών αντί του πληκτρολογίου και του ποντικιού επιτρέπει την άμεση σχέση του διδασκόμενου με το εκπαιδευτικό εργαλείο, με αποτέλεσμα η προσοχή να επικεντρώνεται στο διδακτικό αντικείμενο και όχι στο διδακτικό μέσο.


• Υποστηρίζουν την καταγραφή ολόκληρων μαθημάτων (είτε σε μορφή ταινίας, είτε σε μορφή στατικών διαφανειών). Ο δάσκαλος μπορεί να επαναχρησιμοποιήσει και να βελτιώσει ακόμα και αυθόρμητες εκπαιδευτικές τεχνικές.


• Συνδυάζονται με εξαιρετικό εκπαιδευτικό λογισμικό που επιτρέπει την κατασκευή πλάνων μαθημάτων, εντυπωσιακών παρουσιάσεων και σημειώσεων, εποπτικών ασκήσεων και παιχνιδιών. Με λίγη φαντασία ο εκπαιδευτικός μπορεί να κατασκευάσει πολύ δυνατά εργαλεία για εξειδικευμένα διδακτικά αντικείμενα. Ορισμένα τέτοια εργαλεία ή πλάνα μπορούν να βρεθούν στο διαδίκτυο ακόμα και δωρεάν.

Οι Smartboard είναι οι πλέον εύχρηστοι και διαδεδομένοι διαδραστικοί πίνακες στον κόσμο και χρησιμοποιούνται εκτεταμένα στα συστήματα εκπαίδευσης των κοινωνικά ανεπτυγμένων χωρών. Τα δύο τελευταία χρόνια οι Smartboard έχουν πάρει κεντρική θέση στις περισσότερες αίθουσες διδασκαλίας της Αγγλίας και των σκανδιναβικών χωρών.

Στην Ελλάδα οι διαδραστικοί πίνακες ξεκίνησαν να χρησιμοποιούνται σχετικά πρόσφατα.. Τους διαδραστικούς πίνακες SmartBoard εισάγει στη χώρα μας αποκλειστικά η εταιρία Interactivo. Τα Εργαστήρια Ελευθέρων Σπουδών
Πληροφορικής "Διαδίκτυο" είναι αποκλειστικώς υπεύθυνα για την πώληση, τεχνική και εκπαιδευτική υποστήριξη των διαδραστικών πινάκων SmartBoard στην περιφέρεια του Βόρειου Αιγαίου.

Πρώτη Δημοσίευση στο http://www.smartedu.gr

Smartboard (tm): Ένα πανίσχυρο εκπαιδευτικό εργαλείο

Ένας διαδραστικός πίνακας είναι μία συσκευή στο μέγεθος ενός παραδοσιακού μαυροπίνακα, που συνεργάζεται με έναν Ηλεκτρονικό Υπολογιστή κι ένα Προβολικό (Προτζέκτορα). Οι τρεις αυτές συσκευές συνεργάζονται αρμονικά μεταξύ τους αντικαθιστώντας τα παραδοσιακά εργαλεία του δασκάλου στην τάξη (μαυροπίνακας, προτζέκτορας τύπου overhead, φωτοτυπίες, κλπ.).

Η μετάβαση από τον παραδοσιακό εξοπλισμό της σχολικής τάξης στην τριάδα «Ηλεκτρονικός Υπολογιστής – Μεγεθυντήρας - Διαδραστικός πίνακας» αναμένεται να είναι ανώδυνη. Το όλο σύστημα μπορεί να χρησιμοποιηθεί με τον τρόπο που χρησιμοποιείται ο παραδοσιακός σχολικός πίνακας, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να λειτουργήσει και σαν σύστημα παρουσιάσεων. Η εγκατάστασή του σε μία σχολική τάξη είναι απλή, και τόσο ο δάσκαλος όσο και οι μαθητές θα νιώσουν αρκετά άνετα με το νέο εργαλείο, καθώς είναι πολύ εύχρηστο. Μπορεί κανείς να σηκώσει έναν από τους χρωματιστούς μαρκαδόρους που υπάρχουν στη βάση του πίνακα και να γράψει σε αυτόν, όπως θα έγραφε με ένα μαρκαδόρο ή κιμωλία στους συμβατικούς πίνακες. Ο δάσκαλος μπορεί να χρησιμοποιήσει τον υπολογιστή σαν μέσο επίδειξης, αφού ό,τι προβάλει εκεί, προβάλλεται και στον διαδραστικό πίνακα.

Η πιο ουσιαστική προσφορά, ωστόσο, των διαδραστικών πινάκων δεν είναι η υπόστασή τους ως πίνακες, αλλά η διαδραστικότητα. Πιο συγκεκριμένα, τόσο ο εκπαιδευτικός όσο και το παιδί μπορούν να αλληλεπιδράσουν με τον πίνακα, ακουμπώντας τα εικονιζόμενα αντικείμενα με τα δάχτυλά τους. Μπορούν, επίσης, να «σύρουν» εικονιζόμενα αντικείμενα (π.χ. λέξεις, φράσεις, εικόνες, σχήματα) πάνω στην επιφάνεια του πίνακα. Με αυτές τις λειτουργίες ο καταρτισμένος εκπαιδευτικός μπορεί να ζωντανέψει το μάθημά του, κάνοντας τις σημειώσεις του ζωντανές και καλώντας τους μαθητές του να αγγίξουν κυριολεκτικά τις έννοιες που καλούνται να αφομοιώσουν.

Ο συνδυασμός του πίνακα με τον Ηλεκτρονικό Υπολογιστή προσφέρει ένα πλήθος από πολύ χρήσιμες δυνατότητες, κι ανοίγει το δρόμο για ακόμα πιο ενδιαφέροντα βοηθητικά εργαλεία στο μέλλον. Έτσι, αυτή τη στιγμή ο δάσκαλος μπορεί να καταγράφει το μάθημά του καθώς το κάνει, να προετοιμάσει σχετικά εύκολα ασκήσεις και αλληλεπιδραστικά παιχνίδια, να εντάξει στο μάθημά του εικόνες και βίντεο, ακόμα και να χρησιμοποιήσει τον παγκόσμιο ιστό. Όλα αυτά μπορεί να τα πετύχει εύκολα και άμεσα, χωρίς αυτή η τεχνολογική υπέρβαση να ξενίζει τους μαθητές. Όσο πιο σωστή και οργανωμένη είναι η αξιοποίηση του κατάλληλου εκπαιδευτικού λογισμικού, τόσο περισσότερα οφέλη θα αποκομίσει ο δάσκαλος από την αξιοποίηση του νέου μέσου.

Αν και η χρήση του νέου μέσου ως παραδοσιακού πίνακα με μεγεθυντήρα είναι πανεύκολη, ωστόσο η αξιοποίηση των επιπλέον δυνατοτήτων των διαδραστικών πινάκων απαιτεί (α) στοιχειώδεις γνώσεις πληροφορικής, (β) κάποια εκπαίδευση στη χρήση του λογισμικού που συνοδεύει τους πίνακες και (γ) την προμήθεια ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού (π.χ. πλάνα και παρουσιάσεις θεματικών εννοτήτων, ασκήσεις, βίντεο, τεστ αξιολόγησης).

Μέσα στα δύο τελευταία χρόνια στις πλέον ανεπτυγμένες Ευρωπαϊκές χώρες, με πρωτοπόρο την Αγγλία, τα περισσότερα σχολεία και αρκετά πανεπιστήμια έχουν προμηθευτεί ένα διαδραστικό πίνακα ανά αίθουσα. Επίσης, υπάρχουν εταιρίες και οργανισμοί που προμηθεύουν υπηρεσίες εκπαίδευσης, εκπαιδευτικό λογισμικό και ψηφιακό εκπαιδευτικό υλικό στα εκπαιδευτικά ιδρύματα για να εκσυγχρονίσουν και να βελτιώσουν την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης.

Στο νομό Χίου διαδραστικοί πίνακες χρησιμοποιούνται, μέχρι στιγμής, στο Γυμνάσιο και Λύκειο Οινουσσών, καθώς και στα Ε.Ε.Σ. Διαδίκτυο.

Άρθρο που δημοσιεύθηκε στον τύπο

Υπηρεσία Ενημέρωσης των Ε.Ε.Σ. Πληροφορικής "Διαδίκτυο"

Το wikipedia για τους Διαδραστικούς Πίνακες.

Η ανοιχτή εγκυκλοπέδια Wikipedia περιέχει ικανοποιητικές καταχωρήσεις σχετικά με τους Διαδραστικούς Πίνακες αλλά και συγκεκριμένα για τους SmartBoards (tm), που μπορείτε να τα βρείτε εδώ:

Διαδραστικοί Πίνακες (γενικά), Αγγλικά, Διεθνές Wikipedia

Διαδραστικοί Πίνακες SmartBoard (tm), Αγγλικά, Διεθνές Wikipedia

Διαδραστικοί Πίνακες (γενικά), Ελληνική Βικιπέδια